Wpływ wysokich technologii na rozwój małego dziecka
Rodzice chętnie wyobrażają sobie przyszłe sukcesy naukowe i zawodowe swoich dzieci.
To właśnie dlatego łatwo im ”sprzedać” sugestie dotyczące korzyści z wczesnego korzystania z programów komputerowych, tabletów czy niby-edukacyjnych gier.
Neurobiolodzy, psycholodzy, logopedzi wyrażają zaniepokojenie faktem, że pokolenie dzieci urodzonych w epoce wysokich technologii, tzn. od końca lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku,
w odmienny sposób kształtuje swoje relacje ze światem, ludźmi i językiem.
Badania prowadzone od kilku lat pokazały, że dzieci, które w niemowlęctwie są poddane oddziaływaniom wysokich technologii (telewizja, tablet, komputer) przejawiają wiele niepokojących zachowań wskazujących na opóźnienia lub brak nabywania systemu językowego, zwolniony przebieg rozwoju intelektualnego, także zabawy i kształtowania się umiejętności społecznych.
Wiele dzieci ma także obniżoną sprawność motoryczną.
Rodzice nie tylko karmią dzieci, gdy one oglądają poruszające się obrazy, ale także korzystają
z programów ułatwiających usypianie i eliminujących płacz po przebudzeniu.
U dzieci od 4. do 12. miesiąca życia notowane są następujące niepokojące zachowania:
Prowadzone przez prof. Jagodę Cieszyńską badania z udziałem niemowląt (od 4. do 6. miesiąca) potwierdziły, że wzbudzanie zainteresowania nową zabawką powoduje intensywne ruchy nóg, obręczy barkowej, głowy i oczu. Natomiast w czasie śledzenia obrazu telewizyjnego dziecko całkowicie nieruchomieje, przestaje reagować na głos rodziców.
Poruszający się obraz postrzegany na płaskim ekranie telewizora, nie tworzy w umyśle małego dziecka reprezentacji przedmiotów istniejących w rzeczywistości, buduje fałszywe ścieżki poznawania świata.
Płaskie obrazy nie rozwijają głębi, a to w znacznym stopniu utrudnia rozwój manipulacji specyficznej, co ma wpływ na późniejszą naukę pisania.
Dzieci, które w drugim roku życia oglądają telewizję od 30 minut do 2 godzin, charakteryzują się:
W trzecim roku życia zaburzenia „telewizyjnych dzieci” pogłębiają się znacznie.
Podczas obserwacji dziecka można dostrzec:
Badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych i Niemczech wykazały, że używanie komputera
w wieku przedszkolnym powoduje zaburzenia koncentracji, które skutkują późniejszymi kłopotami
w opanowaniu umiejętności czytania i pisania, a także trudnościami w nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Warto zapamiętać, że jeszcze 2 godziny po wyłączeniu gry komputerowej pola czołowe są nieaktywne, co całkowicie uniemożliwia uczenie się.
W wielu domach telewizor włączony jest przez cały czas. Dziecko kieruje swoją uwagę na dynamiczny i podprogowo działający przekaz reklamowy czy muzyczny. Przebywając
w pomieszczeniu, w którym włączone są: telewizor, muzyka czy elektroniczna zabawka, maluch fizjologicznie słyszy mowę jako dźwięk, ale jej nie słucha jako przekaźnika znaczeń.
W ten sposób dzieci przestają zwracać uwagę na język (mowę) – te informacje nie są przesyłane do dalszego przetwarzania, bowiem mózg uznaje je za nieistotne.
Z powodu wysokiej plastyczności kory mózgowej dzieci w wieku niemowlęcym, poniemowlęcym
i przedszkolnym mogą pod wpływem obrazu telewizyjnego lub komputerowego przesterować mózg
na odbieranie przede wszystkim obrazów, a nie mowy.
Wówczas dziecko kształtuje jedynie myślenie obrazowe, wyizolowane od działań grupy społecznej.
Myśląc o przyszłości warto wyłączyć telewizor, aby włączyć wyobraźnię własną i dziecka.
Opracowano na podstawie wywiadów
z prof. zw. dr hab. Jagodą Cieszyńską
